Karper Zomerdip?

Allesbepalende zuurstof

BERND BRINK – Hartje zomer, met een hoge watertemperatuur heb je vaak een laag zuurstofgehalte. Geen goed nieuws voor de eetlust van karpers. Maar Bernd Brink laat zich daardoor niet uit het veld slaan, want hij weet: vind je zuurstofrijk water, dan is de karper niet ver weg.

Het lijkt een eenvoudig gegeven: koudbloedige dieren zoals karpers, worden actiever naarmate hun omgeving warmer wordt. Dat zou voor karpervissers goed nieuws moeten zijn. Maar iedere visser die bij een hoge watertemperatuur karper heeft proberen te vangen, weet dat het niet zo eenvoudig in elkaar zit. De bepalende factor is vaak het zuurstofgehalte van het water. En daar zit hem nou net het probleem. Als de temperatuur van het water stijgt, daalt het vermogen van het water om zuurstof op te nemen. Bedenk je dat een actievere vis meer zuurstof nodig heeft dan een passieve vis, dan snap je dat het vinden van zomerse actieve karpers soms een behoorlijke zoektocht kan worden. De karpers die je in het warme water waarneemt hebben vaak al hun energie nodig om voldoende zuurstof bij elkaar te scharrelen om niet te stikken.

Veel karpervissers zien de zomermaanden dan ook als het dieptepunt van hun visserij. Augustus wordt door veel vissers beschouwd als de slechtste karpermaand van het jaar. Toch valt er wel degelijk iets te vangen. Niet ieder (stuk) water lijdt in de zomer aan zuurstofgebrek. Wanneer je je stek goed uitzoekt kan een visdag wel degelijk succesvol uitpakken, zelfs met bijna tropische temperaturen.

ZUURSTOFGEHALTE

Hoewel de temperatuur voor een groot gedeelte het zuurstofgehalte van water bepaalt, zijn er meer factoren die effect hebben op de hoeveelheid zuurstof in het water:

• stroming;
• beweging in het water door scheepvaart;
• obstakels in het water, zoals stuwen en sluizen;
• toevoerstromen met koeler water;
• waterplanten, die door fotosynthese zuurstof maken;
• waterbeweging door golven en wind;
• regen: de toevoer van koeler water en beweging van het oppervlakte.

STROMEND WATER

Karperwateren met weinig waterplanten en een hoge oeverbegroeiing, kun je hartje zomer beter links laten liggen. De hoge oevers houden de wind weg van het wateroppervlak en door het gebrek aan planten is er geen extra zuurstofaanmaak in het water. Voor kleine meertjes, verenigingsputten en kleine afwateringskanalen, geldt hetzelfde. Dit zijn wateren die tijdens de piek van de zomer te weinig zuurstof bevatten.

Maar kanalen en rivieren met een beetje of veel stroming lijden zelden aan een zuurstofgebrek. Het zijn dan ook uitgelezen plekken om ook met wam weer een goede kans op succes te hebben. Zoek dan wel de beste plekken op. Ook in rivieren en kanalen zoeken karpers de meest zuurstofrijke plekken op. Havens zijn doorgaans slechte plekken, omdat hier door een gebrek aan stroming weinig zuurstoftoevoer is. Karpers zoeken daar de stroming op of beweging in het water door scheepvaart.

Stroming veroorzaakt door een stuw of sluis in een rivier of kanaal trekt zeker ook zomerkarper. Vooral langs de eerste honderden meters net achter de stuw zijn tijdens de warmste dagen van het jaar topstekken te vinden.

FOTOSYNTHESE

Waterplanten kunnen een groot effect hebben op het zuurstofgehalte van het water waarin ze groeien. Zij vangen kooldioxide op en gebruiken dit om er suikers (glucose) van te maken, die ze als voeding gebruiken. Een restproduct van dit proces is zuurstof. Waterplanten maken dus zuurstof. Zie je veel groen onderwater dan zou je wel eens een goede stek te pakken kunnen hebben in de zomer, maar er zit een keerzijde aan. Is de watertemperatuur extreem hoog, dan heeft de fotosynthese geen enkel effect op het zuurstofgehalte.

Het warme water kan geen verbinding maken met de zuurstof. Daar komt bij dat voor fotosynthese licht nodig is. ’s Nachts vindt het niet plaats en gebruiken planten zelfs zuurstof. Tijdens de donkere uren van een zomers etmaal zijn er doorgaans weinig vissen te vinden in de plantenbedden. Ligt een water vol met planten, dan kan het de zuurstofafname tijdens de zomermaanden zelfs versnellen. Grote hoeveelheden waterplanten in het oppervlak, belemmeren bovendien beweging in het water door de wind.