KARPERWEER – FEITEN EN FABELS
Wat is goed karperweer? Als er één gespreksonderwerp geliefd is onder vissers dan zijn het wel de weersomstandigheden en de invloed op de vangsten. Zoveel vissers zoveel verschillende meningen en ervaringen.
Om voor eens korte metten te maken met de fabeltjes over dit onderwerp en de echte, keiharde feiten op een rijtje te zetten, vroegen we karpervissers Peter Vlasveld, Felix van der Marel en Kevin Diederen naar hun mening en ervaringen. Wat zijn de beste weersomstandigheden om karper te vangen en welke invloed hebben bijvoorbeeld water- en luchttemperatuur, wind, luchtdruk en regen?
KARPERWEER – INVLOED VAN TEMPERATUUR
Vissen zijn koudbloedige dieren, de watertemperatuur is dan ook essentieel voor hun gedrag. Reden temeer om hier rekening mee te houden. Peter Vlasveld stemt met name de hoeveelheid voer af op de watertemperatuur, bijvoorbeeld in het voorjaar. Hij begint zijn voercampagne wanneer na de winter het water pakweg 12 graden Celsius bereikt.
Felix van der Marel zweert bij 14 graden als zijn ‘favoriete’ temperatuur en voegt toe “daarbij heb ik verreweg de beste vangstervaringen. Maar geen dag, geen water en ook geen vis is qua gedrag ooit hetzelfde”.
De meeste karpervissers hebben geen thermometer mee, maar is dat erg? Net zoals zoveel karpervissers meet Kevin Diederen bijna nooit de watertemperatuur en probeert bij zijn instant visserij vooral in te spelen op de omstandigheden en activiteit.
“En op het moment dat ik ergens een vis zie springen, wil ik er vooral een rig in plaats van een thermometer naar toe werpen. Daarnaast is het verder uit de kant en op wat dieper water ook al een stuk lastiger om de temperatuur te meten”.
ZUURSTOF
Hoe warmer het water, des te hoger de stofwisseling. Maar wij vissers weten dat erg heet weer dan weer tot passiviteit leidt. Hoe werkt dit? Karpers zijn volgens Peter maar simpele wezens. “Zuurstof, voedsel en voortplanting zijn de levensbehoeftes die het gedrag zodanig beïnvloeden.
Meer activiteit betekent een hogere stofwisseling, met als gevolg dat ze meer verbranden. Als ze meer verbranden, hebben ze meer voedsel nodig. En om meer te verbranden is er zuurstof nodig. Juist zuurstof is de belangrijkste factor op het gebied van passiviteit.”
Want onder water geldt eenmaal ‘hoe warmer het water, des te minder zuurstof in het water oplost’. Het karpergedrag uit zich vaak in loom hangende vissen onder het oppervlak. Er zijn kennelijk ook andere soorten die wel actief zijn bij hitte. “Opvallend is dat graskarpers op veel wateren pas echt actief worden als de watertemperatuur echt flink is gestegen.
Zo kunnen ze tijdens de winter spoorloos zijn verdwenen en kunnen ze in de zomer zorgen voor flink wat slapeloosheid”, aldus Kevin. Felix heeft de ervaring dat de activiteit behoorlijk afneemt wanneer het water 18 tot 20 graden bereikt. “Maar dat ze aan de oppervlakte hangen, betekent niet dat ze niet te vangen zijn.
Karpers blijven vaak naast flinke eters ook gewoon nieuwsgierig. Je kunt natuurlijk ook op echt warme dagen bijvoorbeeld alle lagen af vissen. Bodemaas, zig rig en aan de oppervlakte. Zo kom je er snel achter wat het beste werkt.”
KARPERWEER – INVLOED VAN DE WIND
‘Wind op de kant, vis in de hand’ is een bekende uitspraak, maar zal wellicht met wat nuances geïnterpreteerd moeten worden. Wat betreft Felix gaat dit vooral op met een zuidwestenwind en op groot water. Hij twijfelt of wind op klein en gesloten water überhaupt de boel beïnvloedt. Een wind uit het noorden en oosten zijn vaak slecht, maar geen reden om thuis te blijven, zeker als je een goed ‘gevoel’ hebt. “Vertrouwen is ook een stukje wat je altijd moet houden. Als iedereen thuis blijft is het soms juist goed om te gaan. Dan heb je namelijk een water voor jezelf en dat kan verfrissend werken…”
“WIND OP DE KANT, VIS IN DE HAND”
Ook Kevin zinspeelt op de invloed van hengeldruk en aasaanbod op het karpergedrag. Maar per seizoen kijken vissers ook anders tegen wind aan. Kevin vraagt zich ten eerste af of het om een warme of koude wind gaat? “In het geval van een koude wind tijdens de wintermaanden kun je natuurlijk al voorstellen dat de vis sneller beschutting in de luwte op zal zoeken. Iets wat mij de laatste paar jaar erg is opgevallen is dat met name een vrij nieuwe warmere wind op sommige wateren erg goed kan zijn.”
Ook Peter beschouwt wind als een seizoen afhankelijke factor, die zowel positief als negatief kan uitpakken. “Is het water koud en is de wind warmer? Dan kan het positief zijn voor de vangsten, want het water warmt dan op en de vissen worden actiever. Is het water (te) warm en de wind kouder? Dan kan het ook positief zijn voor de vangsten, omdat dan de temperatuur afneemt en er meer zuurstof in het water kan komen.” Volgens Peter is de windrichting niet heel belangrijk, zoals sommige vissers beweren. “Het gaat er om wat wind doet met de temperatuur en het zuurstofgehalte.”
Een ander voordeel van wind is beweging en circulatie, Peter vergelijkt het met een avond stappen. “Je loopt langs een shoarmazaak, als het windstil zou zijn, dan zou je er zo aan voorbij lopen. Staat de wind jouw kant op, dan ruik je die knoflook en kruiden en krijg je trek… zo werkt het ook bij karpers.”
LUCHTDRUK
Luchtdruk heeft veel invloed op het weertype. Je kunt stellen dat hoe lager de luchtdruk, des te meer kans op neerslag, slechter weer en wind. Kevin wordt over het algemeen vrolijk van een zakkende luchtdruk. “Een lage luchtdruk, grijze lucht, flinke warme wind op het water…” In de wintermaanden gaat een hoge luchtdruk vaak gepaard met noorden- of oostenwind, helder weer met strak blauwe lucht en een zonnetje. “Lekkere momenten om achter je hengels te zitten, maar vang je dan ook goed? Mijn betere wintervangsten kwamen vooral op de dagen dat het gros van de niet-vissers je voor gek verklaart…”
Op een ander water weet ik dat bij hoge luchtdruk karper vaak in de bovenste lagen van het water hangt. Op het desbetreffende water geldt een verbod op het vissen aan de oppervlakte. Kortom, de vissen zijn niet anders gewend dan om op de bodem belaagd te worden. Vaak zijn ze dan met zig rigs verrassend eenvoudig en misschien wel gemakkelijker te vangen dan onder ‘goede’ omstandigheden op de bodem.”
Dat er een relatie is tussen de luchtdruk en de karpervangsten staat voor Peter als ene paal boven water. “De luchtdruk is een factor om in de gaten te houden en kan een voorspelling geven naar het gedrag van de karper. Wil je een verband zien tussen de luchtdruk en de vangsten, dan moet je het per jaargetijde bekijken en per situatie.”
Hoge of lage luchtdruk, het zegt volgens Felix niet altijd alles over de vangsten. “Ik heb meerdere malen gevist als alles zogenaamd ‘perfect’ zou moeten zijn. Nu vissen, nu moet je er zijn! En ja, dan vervolgens keihard blanken. Terwijl als het juist allemaal niks zou zijn, ja, je raadt het al, gewoon keihard vangen.”
KARPERWEER – REGEN
Regenweer wordt door buitenstaander vaak gezien als goed visweer. “Wederom een soort broodje-aap verhaal” volgens Felix. “De karpers die ik gevangen heb tijdens wat voor regenbui dan ook zijn er niet veel. Weersveranderingen zijn echter wel interessant. Op een bloedhete dag en passieve vissen die aan de oppervlakte liggen, kan een heftige bui juist ervoor zorgen dat de vissen weer richting de bodem trekken.”
“REGENWEER IS GOED VISWEER”
Ook Kevin heeft langdurige regen nooit als positief ervaren. “Korte buitjes is dan weer een ander verhaal. Niet tijdens, maar vlak na een korte bui heb ik wel eens oplevingen meegemaakt.”
Dat bij regen ‘de vissen naar boven komen’ is volgens Peter de grootste bullshit. “Regen kan warm of koud zijn, en de hoeveelheid regen in combinatie met de temperatuur kan het verschil maken in blanken en vangen. Is de regen ijskoud en gaat het de watertemperatuur drastisch verlagen? Dan kan je in de meeste gevallen gewoon inpakken en dan tegen twee warme billen wakker worden in plaats van naast twee stille optonics. Regen kan ook zorgen voor veranderingen in de waterstanden en toevoer van voedsel. Wat dacht je bijvoorbeeld van insecten, wormpjes en voedseldeeltjes die door de regen het water in stromen?”
WEERSEXTREMEN
Hagel, onweer en storm; iedere visser komt wel eens in zo’n situatie terecht. Denk altijd eerst aan je eigen veiligheid en de risico’s die je loopt, daar zijn allen het wel over eens.
Felix heeft wat betreft vangen goede ervaringen met onweer. “Net voor of na wat flink gedonder heb ik persoonlijk het beste gevangen. Soms kon je op bepaalde wateren er bijna de klok op gelijk zetten, na het onweer kwamen er snel twee of drie aanbeten!” Onweer is een prachtig natuurverschijnsel, maar kan ook voor levensbedreigende situaties zorgen… “Houd de stok naar beneden en probeer om met je top onder water de vis af te drillen. Vertrouw je het echt niet, dan draai je de boel gewoon binnen en zodra het onweer weg trekt gewoon meteen weer de hengels op de plekken plaatsen waar je denkt dat de vis zit. Veiligheid voor alles!”
Zo wordt hagel door alle experts als negatief ervaren. Stormachtig weer is dan weer iets anders, “zo werd ik afgelopen jaar nog bijna uit mijn rubberboot geblazen toen ik een vis moest drillen. Juist toen tijdens die sessie de wind tot stormkracht toenam leken de vissen het actiefst”, aldus Kevin.
ROTWEER
Dat het weer een heel grote invloed heeft op de vangsten ondervond Felix jaren geleden op een Frans water: “Toen we in april het water bevisten was de watertemperatuur bijna de hele week 14 graden, terwijl de buitentemperatuur overdag tegen de 20 graden aanhikte en s ’nachts nog rond de 0 zat. De aanbeten kwamen echt op vaste tijdstippen. Je zag echt de boel opleven en weer afnemen. De vissen leken die week echt in hun element te zijn.
Met meer dan 1000 pond aan karper wisten wij die week af te sluiten, bizar! Twee jaar later waren wij er terug. Zelfde periode, zelfde water, zelfde diepte, zelfde stek, zelfde aas, maar ander weer en andere temperaturen. Raad eens? Inderdaad een regelrechte ramp qua vissen, er kwamen slechts 2 karpers op de kant!
Velen onder ons zijn afhankelijk van hun vrije ‘visdag’ en zijn niet flexibel om altijd te gaan vissen wanneer het je uitkomt. Je gaat sowieso vissen, want thuis op de bank vang je toch niets. “Wanneer ik weet dat het lastig wordt om een aanbeet te forceren zal ik bijvoorbeeld spaarzaam voeren.
Een single hookbait, pva zakje of klein handje voer in de buurt van de vis zal dan sneller resultaat opleveren dan een emmer vol voer” aldus Kevin. Peter voegt toe: “En als het rotweer is, dan is het ook rustiger aan de waterkant met andere recreanten, en in de meeste gevallen vang je juist meer als de rest thuis blijft.”
Tekst redactie, foto’s Peter Vlasveld, Felix van der Marel en Kevin Diederen
Kijk ook op:
https://hengelsporthuis.com/kevin-diederen/
https://hengelsporthuis.com/ernesto-kamminga-de-karperfluisteraar/
https://hengelsporthuis.com/karpervissen-met-de-matchhengel-voorjaarsgoud/
