Deze bijdrage verscheen eerder in uitgave no. 351 van Zeehengelsport
THOMAS VAN SLUIJS – Afgelopen zomer zagen we via de social media diverse keren ronduit imposante foto’s langskomen van gevlekte gladde haaien, die Thomas van Sluijs voor de kust van het Zeeuwse Walcheren had gevangen. Nee, niet vanaf de bekende strandvisstekken en ook niet vanaf een boot, maar… vanuit zijn kayak. Alle reden dus om Thomas te vragen hoe hij deze bijzondere visserij had aangepakt. Met veel plezier presenteren wij jullie zijn bijdrage.
Iets wat je wilt bereiken, wordt ook wel een ‘doel’ genoemd. In mijn optiek is misschien echter niet zozeer het doel de eindbestemming, maar juist de weg ernaartoe. Afgelopen jaar stelde ik mijzelf het doel om in Nederland een zoutwatervis van meer dan één meter te vangen vanuit mijn kayak. Vissen van dat formaat liggen niet voor het oprapen. Een paling bereikt deze lengte misschien nog wel, maar is als doel niet reëel vanwege de minimale aanwezigheid.
Een zeebaars of een geep bereikt deze lengte niet en wat resteert als ‘haalbaar’ is dus eigenlijk alleen een in ons kustwater inheemse haaiensoort. Dat er tegenwoordig volop haaien aanwezig zijn in onze kustwateren is al langer bekend. Ruwe haaien worden slechts sporadisch gevangen, maar gevlekte gladde haaien in steeds toenemende aantallen. Om deze soort vanuit de kayak te vangen op mijn Zeeuwse thuiswateren, leek mij dan ook een ultieme ervaring en dus werd dat mijn doel.
KAYAK
Sinds enige tijd vis ik met een Hobie Outback kayak, model 2015. Dit betreft een kayak met trapsysteem, perfect voor het vissen in stromend water, maar ook erg geschikt om grote afstanden mee af te leggen. De visserij op haai vindt plaats vanuit een geankerde kayak. Vanwege de sterke stroming is ankeren zeer gevaarlijk en dit dient dan ook met uiterste zorgvuldigheid te gebeuren.
Omdat ik geen gaten wil boren in mijn kayak, wordt er gebruikt gemaakt van het volgende systeem: aan de achterzijde op de kayak zitten standaard twee bevestigingsogen voor het elastiek om de bagage mee vast te zetten. Een touw met aan elke zijde én in het midden een karabijnhaak voorziet een centerpunt om een katrol aan op te hangen. Zodoende hoeft er niet geboord te worden en ligt het ankertouw bovendien recht onder de kayak.
Nog een katrol aan de voorzijde maakt het gemakkelijk om het anker veilig over de boeg (zoals dat hoort!) binnen te halen. Het anker betreft een zogenoemd Brittany anker van circa 2 kg. Indien voorzien van voldoende ankertouw (minimaal drie keer de waterdieptediepte) blijft dit anker op zandgrond perfect liggen. Om te voorkomen dat de kayak gaat slingeren of achterover hangen, wordt aan de voorzijde een klein driftanker gemonteerd. Twee naar buiten gerichte hengelsteunen zorgen ervoor dat er een zo groot mogelijk gebied kan worden afgevist.
LOCATIE
De in het zoeken van kreeftachtigen, schaaldieren en andere bodembewoners gespecialiseerde gevlekte gladde haaien houden van een zanderige ondergrond met veel voedsel. Zorg er dan ook altijd voor dat je vist op een bodem met voornamelijk zand. Dit zal in het begin even zoeken zijn, maar vaak kun je aan je anker zien of er klei aan blijft zitten. De diepte waarop wordt gevist, ligt voor de kust van Walcheren zo tussen de acht en 15 meter.
MATERIAAL
Om zo’n maximaal vijf tot zeven kilo vangend haaitje te vangen, heb je absoluut geen grof materiaal nodig, zolang je maar beschikt over goed materiaal. Door de stroming is het wel noodzakelijk om 100 gram ankerlood weg te kunnen zet-ten, maar dit kan ook gemakkelijk met een spinhengel, zolang je maar voorzichtig handelt. Zelf vis ik met een Shimano Biomaster 10-35 grams spinhengel van 210 cm, met daarop een Shimano Biomaster SW 4000, gevuld met 12/00 Daiwa Tournament gevlochten lijn. Zorg er wel voor dat de slip van de molen goed is afgesteld! Veel zeevissers hebben hun slip bij het bodemvissen standaard stevig aangedraaid, maar geloof me: pakt zo’n gevlekte gladde haai je aas en gaat-ie er op de stroming hard van-door, dan heb je een goed afgestelde én functionerende slip heel hard nodig!
MONTAGE
De onderlijnen die je vanuit een kayak gebruikt, kunnen beslist niet te lang zijn in verband met het ingooien en uptide vissen. Mijn 80 cm lange onderlijn is gemaakt van 50/00 Yuki Invisible nylon, met een trekkracht van 28 kg, waarbij de bovenste haak bevestigd wordt met een swivel en de onderste haak aan een zijlijn op een lange stalen afhouder. Zorg voor een goede kwaliteit afhouder; bij mij zijn in eerste instantie de nodige plastic afhouders (en ook haken van inferi-eure kwaliteit) gesneuveld!
Voor de haaklijnen kies ik voor het-zelfde nylon als voor de hoofdlijn; die Yuki Invisible is naar mijn ervaring een sterke, schuurvaste en ook nog eens flexibele lijn. Als haak gebruik ik een Gamakatsu F314 in maat no. 2; een enorm sterke haak, die is voorzien van een wijde bocht. Elke haai die ik heb gevangen, bleek netjes gehaakt in de zijkant van de bek en door de bijna weerhaakloze haak kon elke haai ook weer ongeschonden worden teruggezet in zijn of haar element. Het te gebruiken lood hangt af van de stroming, maar vaak is 100 gram lood met stevige ankers voldoende. Bij het ingooien wordt er tegen de stroming in (uptide) geworpen, waarna je voldoende lijn geeft zodat het ankerlood en de onderlijn ruimte krijgen om strak op de bodem te komen liggen.
AASPRESENTATIE
Het voordeel van het vissen vanuit een kayak, maar natuurlijk ook vanuit een boot, is dat je aaspresentatie perfect is. Door de korte afstand die je in hoeft te gooien, soms kun je zelfs je onderlijn naast de kayak laten zakken, komen er geen krachten op je (kwetsbare) aas te staan en blijft dat zitten zoals bevestigd. Haaien eten eigenlijk alles wat er op de bodem leeft en kroelt; wormpjes, garnalen, krabbetjes en andere kreeftachtigen. Een grote steekzager is een van de beste aassoorten die je -in ieder geval langs onze kust- kunt gebruiken. Mocht je hier niet over dergelijke jumbo’s beschikken, dan vormt een trosje kleine zagers een goed alternatief. Ook heb ik geëxperimenteerd met het inzetten van lokaas, maar hierdoor heb ik niet substantieel meer gevangen.
EN DAN MAAR PROBEREN
De plannen waren gesmeed, het aas was compleet en het materiaal was op orde, dacht ik. Tijd om daadwerkelijk te gaan vissen. Na circa een uur kreeg ik de eerste aanbeet: een paar zachte tikjes, gevolgd door een flinke run. Dit moest wel een haai zijn! Na een dril van zeker een kwartier, waarbij de haai enkele flinke runs nam, was ik genoodzaakt om een klein beetje extra druk te zetten. Na het iets dichtzetten van de slip, nam de haai nog een laatste run en schoot vervolgens… los. Na een korte woordenwisseling met mijzelf zag ik tot mijn grote verbijstering dat mijn haak was uitgebogen. Helaas viste ik toen nog met andere haken, waarvan ik dacht dat die voldoende sterk waren. Niet dus.
Gelukkig kreeg ik niet veel later weer een mooie aanbeet en met nog steeds dezelfde haken was ik uiterst voorzichtig. Deze haai was bij lange na niet zo groot als de eerste en kon dus uiteindelijk veilig worden geland. Toen het dier eenmaal naast de kayak lag, kon ik haar scheppen met een groot schepnet. Na het scheppen gaan ze wel even flink tekeer en gedurende die tijd laat ik ze even tot rust komen in het water. Na enkele seconden was dat laatste verzet voorbij en kon ik met mijn eerste, vanuit de kayak gevangen haai op de foto. Even opmeten, maar tot mijn spijt tikte het meetlint slechts 79 cm aan. Die allereerste dag kon ik meteen al drie haaitjes noteren, waarvan er helaas geen een de meter haalde. Maar goed: de toon was gezet en je doel meteen al bij de eerste poging realiseren, daar is ook geen lol aan!
VANGEN
Die eerste expeditie was meteen al zo’n succes, dat ik een kleine maand later een tweede poging waagde. Wederom kwam de teller niet verder dan drie haaien van onder de meter. Wel had ik ze duidelijk gevonden, maar nu moest ik nog echt op zoek naar de grotere dames. Op 6 augustus 2016 was het een prachtige, zonnige dag, met eigenlijk iets teveel wind, maar die meter moest en zou er komen. Na alle gedurende de voorgaande sessies opgedane kennis, ankerde ik op 11 meter, op een stekje waar een raar stroompje bleek te lopen. De verstevigde onderlijnen, zonder de bij de eerdere pogingen gesneuvelde plastic afhouders, maar nu voorzien van extra stevige stalen afhouders en degelijke haken, konden na het ankeren direct overboord.
Na een half uurtje kreeg ik op de linkerhengel een prachtige beet. Meteen al toen ik mijn hengel pakte, wist ik dat dit een flinke dame was. Tegelijkertijd kreeg ik ook beet op mijn rechterhengel, maar deze vis schoot er na een korte run af. De eerste run van de gehaakte vis was niet te stoppen, maar vervolgens zwom ze terug richting de kayak en kon ik haar een kleine vijf minuten later alsnog scheppen. Doordat mijn lijn in de knoop was geraakt met het ankertouw, was ik genoodzaakt om naar de kant te gaan. Daar heb ik snel deze schitterende dame opgemeten en een foto gemaakt. Het meetlint gaf 120 cm aan en daar was dus eindelijk de zo gewenste meterplus!
VOLGENDE SESSIES
Op 8 oktober 2016 kon ik de ultieme poging doen om in de dubbele cijfers te belanden. Helaas is dát uiteindelijk niet gelukt, maar wél kon ik de dag afsluiten met maar liefst negen gevlekte gladde haaien, waarvan de kleinste 87 cm lang was en de grootste maar liefst 115 cm. Binnen 10 minuten kon ik zelfs drie haaien scheppen en begrijpelijk! – gaf dat de nodige chaos aan boord. Zo’n kayak is nu eenmaal geen vliegdek-moederschip. Overigens heb ik die dag zeker ook nog eens drie aanbeten gemist; een onvergetelijke dag. Het mooie is dat de aanbeet van een haai elke keer weer verschillend is. Variërend van een directe aanbeet, gevolgd door een run van wel 30 meter, tot zelfs vijf minuten achtereen rustige tikjes en een haai die direct mee omhoog zwemt.
Opvallend is verder dat van de circa 40 gevlekte gladde haaien die ik afgelopen seizoen wist te landen, slechts drie mannetjes waren. Daarnaast heb ik ook geen kleine haaitjes gevangen; de kleinste was nog 74 cm. Ook heb ik geen enkele eerder elders gemerkte haai gevangen. Naast de haaien die ik ving, was er natuurlijk ook bijvangst in de vorm van baarsjes en botjes en werd er ook een pijlstaartrog gevangen. Deze had ik helaas niet zelf.
Om de geslaagde visserij van het afgelopen seizoen een vervolg te geven, wil ik de komende zomer ook meer aan de gang met vis en inktvis als aas. De kans op pijlstaartrog of ruwe haai wordt dan aanzienlijk vergroot. Helaas ben ik dan echter ook genoodzaakt om ook met een stalen onderlijn te vissen en waarschijnlijk met een zwaardere hengel. Terwijl juist het ultra licht vissen dit kayakvissen tot zo’n uitdaging maakt.
DOELEN BIJSTELLEN
Mijn doel is bereikt! Niet alleen van het bereiken van dit doel heb ik genoten, maar (vooral) ook van de weg ernaar toe. Van alle leermomenten, van alle verspeelde haaien en alle gevangen haaien, maar ook van alle stille, saaie uurtjes. Hopelijk keren de gevlekte gladde haaien komend seizoen in nog grotere aantallen terug en kunnen ook jullie desgewenst volop genieten van deze prachtige en uitermate spannende visserij! Het virus heb ik inmiddels ook over kunnen brengen op diverse visvrienden, die vervolgens ook de nodige haaien vanuit de kayak hebben weten te vangen. Naast een passend vervolg op mijn haaienavonturen, is het doel voor 2017 ook om driftend vanuit de kayak een tarbot of een griet te vangen. Je moet immers wát te wensen hebben!
CATCH &RELEASE
