DAVE LEWIS – Schotland, het land van de doedelzak, mannen in kilt; een ruig land en volgens menigeen ook het mooiste land ter wereld. In dit mooie land vind je de Hebriden, een eilandengroep aan de noordkant van Schotland. Dave Lewis struinde er enige tijd rond en ving er vissen van het formaat waar we in de Lage Landen van dromen…
De Hebriden bestaat uit ruim vijfhonderd eilanden, waarvan er ongeveer honderd bewoond zijn. Deze groep kan in tweeën gedeeld worden, de Binnen Hebriden en de Buiten Hebriden. De zee die deze twee groepen uit elkaar houdt heet de Minch. Zoals de naam al doet vermoeden is de naam Binnen Hebriden de groep die het dichtste bij het ‘vaste’ land liggen. De regio kenmerkt zich door de ongerepte, afgelegen schitterende landschappen, en biedt een onwijs grote variëteit aan vissoorten, zowel vanaf de kant als vanaf de boot.
In de zomermaanden heeft Kevin Mckie zijn charterboot Size Matters in de haven van Plymouth afgemeerd en in de wintermaanden verhuist hij zijn boot naar de rivier de Mersey rondom Liverpool als daar de dikke winterkabeljauwen rondzwemmen.
De afgelopen twee jaar echter neemt hij vanaf maart het roer in handen en zet koers naar het noorden van Schotland, waar hij voor een aantal maanden zijn boot afmeert in de haven van Craobh voor de jacht op de allergrootste vleten die daar in de diepe wateren rondzwemmen. Kevin staat inmiddels bekend om de enorme ‘skates’ die hij aan boord krijgt, maar dat niet alleen: hij vangt ook nog eens grote aantallen: vissen van 50 kilo per stuk en meer dan acht per dag zijn geen uitzondering.
Blauwe luchten
Zoals je wel kunt zien op de foto’s was het weer tijdens onze ‘vakantie’ absoluut fantastisch: de heldere blauwe luchten, de felle zon en het ontbreken van harde wind maakten het avontuur helemaal onvergetelijk. De westkust van Schotland staat nu niet bepaald bekend om zijn mooi weer. Veelal is het regenachtig en staat er een flinke bries. Gelukkig treffen wij het dit keer. Bij het uitvaren van de haven glijden we over een spiegelende zee die zo vlak is als een biljartlaken. Met de sneeuw nog zichtbaar op de bergtoppen, is het onderaan in het ‘dal’ heerlijk vertoeven en zo kunnen we zelfs enkele uren in ons T-shirt vissen.
In de knoop
Na een minuut of veertig na het verlaten van de haven in Craobh neemt Kevin wat gas terug tot we stil liggen. Even zoeken naar de juiste plek, en daar gaat het anker overboord. Het harde geratel van de ketting aan het anker, en vervolgens een geruis van het ankertouw. Dit duurt wel een aantal minuten, want we vissen immers op minimaal 150 meter diepte.
Hoe je het ook wendt of keert, 150 meter is een hele slok water, maar als je het vergelijkt met de meeste andere stekken waar je op vleet kan vissen, is dit maar een schijntje. Geloof me, iedere keer dat je je aas moet controleren ben je blij dat je niet op meer dan 300 meter diepte aan het vissen bent. Die bonk lood en dat immense stuk aas is niet niks om naar boven te halen, dus na 150 meter draaien ben je het wel beu.
Samen met mij bestaat de bemanning uit vier vissers, en allemaal staan we te popelen om het aas naar de bodem te laten zakken. We beseffen ons wel dat we moeten vermijden om in de knoop te geraken, dus beslissen we om met drie hengels te vissen. We trekken lootjes wie als eerste de hengel mag pakken als we beet krijgen, en wie als tweede mag en als derde en wie het langste moet wachten.
Als je op zulke dieptes vist zit je al vrij snel in de knoop, dus dat is wel een dingetje. Het is belangrijk om te wachten tot de schipper zegt dat het kan, anders ligt de boot nog niet helemaal vast, en is de kans op bewegen van de boot nog te groot, en dus ook de kans op ‘kruisende lijnen’. We wachten dus geduldig tot de boot vast ligt en de stroming zijn werk doet.
Zalmenkoppen
Terwijl we aan het wachten zijn tot de boot zijn plaats gevonden heeft, komt Kevin met zijn crew uit de stuurhut en openen ze de koelbox. Aan boord hebben ze als het ware een werkbank gemaakt waar we het aas kunnen prepareren. Het lijkt wel alsof de koelbox bodemloos is, er blijft maar aas uit komen. Dit varieert tussen makrelen, inktvis, sepia, zalmenkoppen en hele regenboogforellen. Er wordt mij duidelijk uitgelegd dat de succesfactor voor het vangen van een vleet ligt in het maken van een zo groot mogelijk reukspoor.
Ik kan je verzekeren dat het reukspoor dat we maakten met dit aas bijna de hele zee aangetrokken zou hebben. Het aas was net zo lang als mijn arm en zonder twijfel het grootste stuk aas dat ik ooit heb gebruikt. Terwijl Kevin een haak aan het vullen is met aas, vertelt hij over de vele krabben en garnalen die ook verzot zijn op de lekkernij die met de onderlijn naar de bodem gaat…
Loting
Na bijna een kwartier rijgen, kunnen we eindelijk de eerste hengel klaarmaken om te vissen. Kevin pakt de hengel, en hangt de enorme rits aas overboord. Hij geeft de hengel aan mij met het advies om het langzaam te laten zakken, om zeker te zijn dat het niet in de knoop komt. Na een ellenlange afzinkperiode stopt de spoel met aflopen. We vissen hier met multipliers, reels dus in gewoon Nederlands. Zodra de spoel stopt geef ik nog een paar meter lijn en zet ik de molen op vismodus. Na de loting is besloten dat John McBride de eerste honneurs mag waarnemen, en dat duurt niet lang…
Na een kwartier krijgen we namelijk al de bevestiging dat Kevins superaas zijn werk doet: de top buigt langzaam maar zeker door, steeds een beetje meer. John loopt naar de hengel toe en zet hem gereed in zijn harnas. Zodra hij begint met draaien voelt hij een onbeweeglijk ‘object’ aan de lijn hangen. Wat hij ook probeert, hij krijgt het niet in beweging…
Vloerkleed
John begint langzaam maar zeker de reel te waarderen: we gebruiken een reel met een lage overbrenging, zo kan je bij een zwaar gewicht toch ietsje blijven draaien. Het gaat wel niet zo snel, maar je kan in ieder geval je slinger rond krijgen. De reels zijn perfect voor dit werk omdat ze ook een ‘snelle’ stand hebben wanneer er geen vis aan zit en je je aas van 150 meter diepte moet ophalen. Binnen de eerste tien minuten in het gevecht besluit de vis al twee keer om terug te gaan naar de bodem en is alle gewonnen lijn weer terug in zee. De uitdrukking op het gezicht van John is werkelijk onbetaalbaar, vol ongeloof staat hij schuddend naar zijn reel te kijken wanneer de vis zonder enige moeite zijn reel weer leeg trekt. Maar hoe dan ook; deze vis moet aan boord komen.
Na een gevecht van ongeveer 30 minuten verschijnt er een schim in het water, een puntvormige vis met staart ter grootte van een vloerkleed. De crew met twee man sterk kan de vis net aan boord krijgen, waar deze veilig wordt onthaakt, gemeten en gefotografeerd.
Het dek wordt vooraf nat gemaakt zodat de vis geen beschadigingen oploopt. Kevin heeft een conversietabel aan boord, waardoor we de afmetingen kunnen terugrekenen naar gewicht. Deze mooie vis van John blijkt ongeveer 85 kg te wegen. Een waar monster uit de diepte!
Zoals alle goede schippers geeft Kevin erg veel om het welzijn van de vis. Aan boord zal je alleen maar bronzen weerhaakloze haken vinden; deze zorgen voor de minste beschadiging bij de vis. Zodra de vis aan boord ligt, is er een deckhand die er voor zorgt dat de vis constant nat gehouden wordt door emmers water over de vis heen te kiepen. De tijd dat de vis aan boord ligt, wordt tot een minimum beperkt.
Soortenjager
Aan boord hebben we een heuse soortenjager in ons midden, genaamd Jon. Wanneer hij zijn eerste vleet mag noteren gaat hij op zoek naar andere vissen. Hij weet ons te vertellen dat het noorden van Schotland een van de plekken is waar je een zwartmond hondshaai (blackmouth catshark – Galeus melastomus) kan vangen. Zodra Kevin bevestigt dat dat ook hier mogelijk is, pakte Jon zijn lichtere materiaal uit en laat een kleine makrelenkop naar beneden zakken om toch te proberen een ‘special’ toe te voegen aan zijn lijst.
Bakbeest
De vleten zijn al goed aan het bijten die dag, en we voorspellen Jon dat die makrelenkop niet gegrepen zal worden door een hondshaai, maar door een vleet. En inderdaad, na een paar minuten buigt ook zijn hengel flink door en kan hij aan de bak. Met zijn 12-20 lb hengeltje belooft dit een sportief avontuur te worden en zoals je je kunt voorstellen buigt het hengeltje tot in het handvat door. Het gevecht duurt inmiddels al meer dan 40 minuten.
De eerste twintig minuten is het vooral proberen de vleet van de bodem af te krijgen. De vleten kunnen zich door de vorm van hun lichaam bijna vastzuigen aan de bodem, en geloof mij: dan krijg je er echt geen beweging in. Maar na een minuut of 20 begint de zeebodem ineens te bewegen en kan Jon beginnen met het binnenhalen van een beetje lijn. Decimeter voor decimeter kan hij wat lijn nemen, maar het beest neemt net zo makkelijk weer lijn terug als hij een paar keer met zijn vleugels klappert.
Toch, na nog een aantal minuten, lijkt de vis mee te komen en komt er zowaar wat hoop op overgave. Na bijna een uur van lijn geven en lijn nemen zien we een schim in de diepte opduiken. Gelukkig lukt het de vis aan boord te krijgen en het bakbeest te meten en fotograferen. Na het terugzetten halen we de calculator er weer bij en kunnen we vaststellen dat Jon aan zijn makrelenkop de grootste vis van de trip heeft gevangen. Met een gewicht van bijna 92 kg kunnen we van een echte Schotse vloermat spreken!
Een mijlpaal
De volgende dag moet ik helaas weer naar huis en onder neem de lange weg terug. Maar ik ben nog niet voorbij Glasgow wanneer ik een belletje krijg van Kevin. Hij vertelt me dat hij op dat moment de honderdste skate aan boord heeft gekregen. Een mijlpaal! Op het moment van schrijven is deze mijlpaal alweer een jaar geleden, maar tijdens de zestien dagen dat hij in 2018 in Schotland viste, wist Kevin maar liefst 113 vleten te vangen, met een totaal gewicht van 8800 kg, wat neerkomt op ongeveer 78 kg gemiddeld.
Elf van deze vissen wogen meer dan 91 kg en 90 van deze beesten wogen meer dan 45 kg. Nu, een jaar later, is het vletenseizoen alweer bijna voorbij, maar heeft hij inmiddels alweer meer dan 113 vleten gevangen, terwijl het nog een aantal dagen duurt voordat het seizoen voorbij is. Dit seizoen noteerde Kevin zelfs twee bijzondere vleten, namelijk een albino vleet van 90.9 kg en een ‘blue skate’, die laatste is een nieuwe vangst voor Schotland, sinds men de vleet indeelt in twee verschijningsvormen: de flapper skate (Dipturus intermedia) en de kleinere blue skate (Dipturus flossada).
Vanaf midden maart tot en met het eind van mei gaat de Size Matters weer varen vanuit de haven van Craobh. In die periode is Kevin van plan om nog betere visgronden te gaan bevissen, in een gebied vol riffen, wrakken en andere hotspots en naast de vleet ook diverse haaiensoorten te gaan zoeken.
|> DIT IS EEN PREMIUM ARTIKEL UIT ZEEHENGELSPORT
Zeehengelsport is als los exemplaar te koop in de boekwinkel of neem NU een voordelig jaarabonnement .
