Of het nu economisch, gastronomisch of natuurbeschermend gedreven is; in de documentaire Palingdans tracht een kleurrijk gezelschap het mysterie van de voortplanting van de paling te ontrafelen. Met nog niet eerder vertoonde onderwateropnamen brengt regisseur Hans Dortmans (Goddelijk Varken) een ode aan het verborgen en sierlijke (seks)leven van dit ongrijpbare dier. Vanaf 27 juni wordt deze zinnenprikkelende documentaire uitgebracht in de bioscoop door M&N Media Group.Â
Niemand heeft de paling, een van de oudste dieren die in onze rivieren en plassen leeft, ooit in het wild zien paren. Pas 100 jaar geleden werd de eerste grote ontdekking gedaan. Ze kwamen erachter dat als de vis volwassen is, zij naar open zee trekt, duizenden kilometers aflegt om vervolgens, ergens ten zuidoosten van Bermuda, te paaien en vrijwel direct daarna sterft. De jonge larfjes drijven met de oceaanstromen terug naar Europa en komen als glasaal aan bij de kust. Maar nog altijd heeft niemand het bewijs – de eitjes van dit mysterieuze dier – gevonden.
Nu de paling met uitsterven bedreigd wordt, krijgt de zoektocht naar het mysterie van haar voortplanting een nieuwe urgentie. Met het expeditieschip Walter Herwig III zet de Oostenrijkse bioloog Reinhold Hanel koers naar de geboortegronden van de Europese paling in de Atlantische Oceaan. In de hoop de larven te kunnen bestuderen en eindelijk eens paling-eitjes te vangen. Met zijn reis probeert hij het hardnekkige raadsel dat de wetenschap sinds Aristoteles bezighoudt op te lossen: waar en hoe plant de paling zich voort? Want als daar duidelijkheid over is, kunnen ze ook kijken naar de beschermende maatregelen die er genomen moeten worden om het met uitsterven bedreigde dier te redden.
Bioloog Rick Leemans zoekt een andere benadering en probeert achter de IJsselmeerdijk in het laboratorium van Glasaal Volendam de code van de natuur te kraken. Met een ambitieus plan om glasaal te kweken heeft hij zich vastgebeten in de droom van een groep Volendamse ondernemers om het palingdorp nieuw leven in te blazen. Maar de -uit IVF geboren- larfjes die tot glasaal moeten uitgroeien willen nog niet eten, laat staan groeien. Zal Rick de natuur in zijn laboratorium op tijd naar zijn hand kunnen zetten en zo de aandeelhouders tevredenstellen?
In Japan is de paling als ‘unagi’ zeer populair. De Japanse Kenichi Ikeda is door zijn culinaire interesse volledig in de ban geraakt van het raadselachtige dier. Hij geniet van de ceremonie in de gespecialiseerde palingrestaurants, gaat palingvissen in Osaka en woont een Shinto ritueel bij waar de paling wordt aangebeden als symbool van vruchtbaarheid. Hoe meer Kenichi te weten komt, des te meer hij worstelt met de paradox: als hij de vis blijft eten draagt hij bij aan het uitsterven van de paling en als hij stopt dreigt hij zijn band met de natuur te verliezen.
Over de maker Hans Dortmans is documentaire filmmaker, researcher en scenarist. Zijn werk verkent complexe en tot nadenken stemmende onderwerpen. Hij heeft meegewerkt aan meer dan 40 documentaires, waaronder de met de Prix Europe bekroonde serie In Europa en Emmy-winnende film Bellingcat. Zijn film Palingdans komt voort uit Hans’ fascinatie voor hoe wij ingrijpen in de natuur. Zijn vader hielp vanuit de overheid de Brabantse varkenssector groot te maken. Over zijn dilemma’s rond onze omgang met varkens maakte Hans in 2011 de documentaire Goddelijk Varken. Het thema maakbaarheid wordt nu opnieuw onderzocht met Palingdans. De voorplanting van de paling is een van een laatste domeinen die we nog niet beheersen. Geeft de paling zijn geheim prijs om gered te worden?
Over de producent
Filmproductiebedrijf DOXY is een toonaangevend onafhankelijk film- en televisiebedrijf voor in het oog springende documentaires. De dramaproducties vallen onder FIXY. DOXY verbindt relevante onderwerpen met een originele visuele stijl. Onder leiding van producenten Janneke Doolaard, Sylvia Baan en Harmen Jalvingh is DOXY al jaren actief in de filmproductie, maakte tientallen succesvolle films zoals recent; ‘LOUIS’ (Geertjan Lassche 2022, Kristallen Film), ‘Stop Filming Us’ (Joris Postema, 2020, Dutch Movies Matter Award), ‘The Story of Ne Kuko’ (2023, Festus Toll, IDFA short documentary competition 2023), ‘Paul Blanca – Deze Film Redt je Leven’ (2023, Ramon Gieling), ‘My Maysoon’ (2023, Batoul Karbijha) en ‘A Way to B’ (2022, Jos de Putter en Clara van Gool).
Over de distributeur
Sinds 1 januari 2020 zijn Jeffrey de Graaff en Ignas van Schaick de M&N Media Group gestart. Recente successen zijn de documentaires Wolf, Onder het Maaiveld en Onder het Maaiveld Junior. De filmdistributeur legt zich vooral toe op het uitbrengen van filmische documentaires met impact. Daarnaast richt het bedrijf zich op vernieuwende filmconcepten op het gebied van event cinema, projectie op locatie en creatieve filmprojecten binnen de Benelux. Jeffrey de Graaff heeft een achtergrond in film en muziek en werkte bij diverse grote filmdistributeurs. Ignas van Schaick is bekend als producent bij EMS FILMS, het bedrijf dat onder meer De Nieuwe Wildernis en De Wilde Stad maakte.
Palingdans is een coproductie van DOXY Films en de EO, gefinancierd door NPO Fonds, CoBO Fonds, Nederlands Filmfonds, Netherlands Film Production Incentive en VEVAM fonds.
