Na een aantal jaren met zeer zachte winters, hoopt Mark Fekkes stiekem dit jaar nog op een flinke vorstperiode. En dikke laag ijs is voor de meeste vissers een doorn in het oog, maar het biedt ook weer unieke mogelijkheden: ijsvissen! Dit is inmiddels al weer zo lang geleden dat Mark het echt begin te missen.
Door Mark Fekkes
Let wel, ik zit niet ieder jaar op een dikke laag ijs te wachten, want het vissen vanuit de boot of in de winter vanaf de kant met wat kunstaas zwiepen, is dan even niet meer mogelijk, en dat doe ik maar wat graag. Echter, de keren dat er ijs lag dat veilig te betreden was, zette ik de hengels niet in het vet, maar ging er juist op uit. Mocht het onverhoopt nog gebeuren, dan heb ik een aantal tips voor jullie.
TIP 1: BLIJF WARM
Om te beginnen is het aan te raden om een goed warmtepak aan te trekken. Heb je dit niet, draag dan in ieder geval thermo ondergoed en dikke kleren. Het liefst meerdere laagjes over elkaar, dit isoleert beter dan één dikke trui. Draag ook goed geïsoleerde schoenen of laarzen. Het liefst snowboots en let er op dat je laarzen met een dikke zool koopt. De kou trekt namelijk vanuit het ijs omhoog naar je voeten. Hoe dikker de zool, des te langer het duurt voordat je koude voeten krijgt.
Neem ook een handdoek mee om je handen te drogen nadat je een vis hebt onthaakt. Wanneer je handen nat zijn passen ze minder gemakkelijk in de handschoenen en blijven ze langer koud. Eventueel kun je handwarmers meenemen. Heb je deze niet dan kun je ook altijd een thermosfles vullen met lauw/warm water en deze over je handen gieten om ze op temperatuur te laten komen.
TIP 2: VEILIGHEID
Het spreekt voor zich dat je alleen het ijs op gaat wanneer het dik genoeg is. Wanneer je het ijs nog niet helemaal vertrouwt, zeker wanneer je in je eentje gaat, neem dan een touw mee. Bind dit aan jezelf vast en het andere eind aan een boom, paal of iets anders stevigs op de kant. Wanneer je door het ijs zakt kun je jezelf er weer uit trekken.
TIP 3: IJSBOOR, ZAAG OF BIJL?
Wanneer je een gat moet maken, dan is een ijsboor één van de belangrijkste hulpmiddelen. Koop meteen een goede, bijvoorbeeld van Rapala. Hiermee ben je veel sneller door het ijs dan met een boor van de goedkope merken. De mesjes van de betere merken blijven ook veel langer goed.
Wanneer je een groter gat moet maken, bijvoorbeeld voor het snoekvissen, dan kun je een zaag meenemen om het wak groter te zagen. Enkel wanneer het ijs erg dik is kun je een bijl gebruiken. Een bijl heeft namelijk als nadeel dat het ijs kan splijten wanneer je hier op slaat. Aangezien jij op het epicentrum van het hakken staat kan dit gevaarlijk worden! Ik heb de beste ervaringen met een hamer met houtbeitel. Met deze beitel kom je snel door het ijs en kun je makkelijk het formaat van je wak bepalen.
Neem daarnaast een lepel met gaten (schuimspaan) mee om ijsgruis uit het wak te halen. Leg dit ijsgruis niet op het ijs, maar doe dit in een emmer! Wanneer je het op het ijs legt vriest het snel vast en ontstaat er een bobbel waar jij en ook schaatsers over kunnen vallen. En pak de schuimspatel nooit met natte handen vast op het metalen gedeelte. Voor je het weet vriezen je vingers er aan vast…
VOORNVISSEN OP HET IJS
Het water is vanwege de afgestorven algen erg helder geworden en de vis is goed in staat je lijn te zien. Daarnaast is de vis erg traag. Ingrediënten die vragen om dun en licht vissen! Met een te zware dobber zetten aanbeten niet door. Bovendien heb je geen zware dobber nodig; er staat namelijk geen oppervlaktestroming en de lijn kan niet door de wind worden gegrepen. Als aas kan je het beste maden nemen. Deze triggeren de niet al te hongerige vis met hun bewegingen. Een deegje, bijvoorbeeld met kaassmaak, werkt in deze periode ook goed. Je kunt lokvoer inzetten, maar wees hier zeer spaarzaam mee. Bij een voornvisserij begin je zo dicht mogelijk bij de bodem.
TIP 4: MARKEER JE WAK!
Materiaal om je wak mee af te zetten is erg belangrijk. Je kunt een lint om het wak leggen of pionnen om het wak zetten, maar wanneer je vertrekt moet je dit laten staan om te voorkomen dat er alsnog iemand in schaatst. Om dit op te lossen gebruik ik ketchup of rood lokvoer, zoals Justus super rood. Hiermee leg ik een kring om het wak, zodat iedereen dit duidelijk kan zien. Wanneer ik weg ga kan ik dit gewoon laten liggen. De ketchup wordt door de bacteriën in het water afgebroken en de Justus zal na verloop van tijd in het water belanden.
TIP 5: GEBRUIK NYLON
Gebruik bij het ijsvissen altijd een transparante nylon lijn. Deze heeft namelijk een aantal voordelen ten opzichte van gevlochten lijnen. In de eerste plaats is deze schuurvaster. Dat is nodig omdat de lijn soms langs de rand van het wak zal schuren. Ten tweede neemt nylon lijn geen water op zoals een gevlochten lijn en zal dus niet bevriezen, waardoor het soepeler blijft. Het laatste voordeel van nylon is dat deze een stuk minder opvalt in het water. Zeker in de winter is het water op zijn helderst, omdat de algen zijn afgestorven.
Vis je met een werphengel, dan kun je de ogen invetten met wat boter of vaseline. Dit voorkomt dat deze dichtvriezen. Wanneer je vaak je lijn binnenhaalt blijven er kleine waterdeeltjes achter op je ogen en deze zullen langzaamaan zo’n dik pakket vormen dat je lijn er niet meer doorheen wil.
KOUD FORELAVONTUUR
Een aantal forelvijvers openen bij ijs ook hun vijvers. Kijk op de websites welke vijvers geopend zijn. Ze hebben vaak zelf al gaten voorgeboord en het meenemen van een ijsboor is dan ook niet nodig. Je kunt voor de forelvisserij een ijshengeltje kopen of soms huren bij deze locaties. Natuurlijk kun je ook je eigen hengel meenemen. Let er dan op dat je deze niet te lang kiest. Over het aas kan ik het kort houden: vooral het bekende Powerbait met knoflookgeur doet het in de winter goed! Forel is onder het ijs meestal op half water prima te vangen.
TIP 6: IJSHENGEL?
Wanneer je uit bent op grote vis, dan is het verstandig een zo kort mogelijke hengel te nemen. Met een korte hengel vis je namelijk dicht bij het wak en staat de lijn onder een betere hoek ten opzichte van de randen van het wak. Je kunt een kortere hengel ook gemakkelijker met de top onder water steken, wat er voor zorgt dat de lijn zo min mogelijk langs de randen van het wak schuurt.
Wanneer je op kleine witvis vist, zoals voorn, dan kun je gerust een wat langere (vaste) hengel nemen. Deze vissen hoef je namelijk niet te drillen en hierdoor zal de lijn niet snel beschadigen langs de randen van het wak.
Ligt er geen sneeuw op het ijs, dan is een wat langere hengel weer verstandig. Hiermee kun je wat afstand van het wak nemen. De vis kan jou namelijk zien, wat zal resulteren in minder aanbeten. Zorg echter wel voor een tweede wak op de plek waar je staat. Hier kun je de vis in vrij laten en hoef je niet steeds naar het ‘viswak’ heen en weer te lopen.
TIP 7: OOK KOUD VOOR DE VIS
Zoals altijd is visveiligheid een belangrijke factor. We willen de vissen immers in een zo goed mogelijke conditie terugzetten en hopen ze weer tegen te komen wanneer ze een stukje groter zijn gegroeid. Houd daarom in de winter de volgende spelregels goed in de gaten.
• Leg nooit een vis op het ijs. De vis kan er vrij snel aan vastvriezen en zijn slijmlaag raakt beschadigd.
• Zet een vis zo snel mogelijk weer terug. De ogen van een vis kunnen bevriezen. Vissen hebben geen oogleden om hun ogen mee af te schermen.
• Wil je een vis op de foto zetten, zorg er dan voor dat je de fotoapparatuur al klaar hebt liggen. Zo snel mogelijk een plaatje schieten en weer terug!
ROOFVISAANPAK: KUNSTAAS OF DOOD AAS?
Op sommige dagen kun je roofvis triggeren door kunstaas te pakken dat veel trillingen in het water veroorzaakt en recht naar beneden te vissen is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een lepel, de Yo Zuri Vibe of een Spro Teppan Vib. Deze aasjes veroorzaken de nodige vibraties, waardoor nieuwsgierige snoeken, snoekbaarzen en baarzen een kijkje komen nemen. Wanneer je wat minder heftige trillingen wilt produceren kun je een shad op een jigkop gebruiken of rubber met de dropshotmontage vissen.
Echter, meestal zijn de roofvissen in koud water erg traag en kun je ze beter bevissen met sterk geurend dood aas, zoals makreel, haring of sardine. Wat ook goed werkt is een dode voorn of baars inspuiten met zalm- of haringolie op natuurlijke basis.
TIP 8: WAKKER SCHUDDEN
Wil de vis niet bijten, maar weet je zeker dat ze er liggen? Dan kun je proberen deze wakker te schudden door in een straal van 5 tot 20 meter rond je wak (voorzichtig) een paar rondjes te rennen. De drukgolven die dit onder het ijs produceert krijgt de vis soms in beweging. In Zweden, waar ze veel aan ijsvissen doen, rijden ze soms een aantal rondjes met de auto over het ijs wanneer de vis stil op de bodem ligt! Meestal werkt dit, maar probeer dit bij ons maar niet uit…
TIP 9: WAAR MAAK JE EEN WAK?
Kies een plek waarvan je weet dat de vis zich daar ook al ophield voordat het ijs het water bedekte. Vaak zijn goede stekken bijvoorbeeld havens waar de vis in de winter in trekt. Maar ook bruggen en sommige rietkragen die aan diep water grenzen blijken goede spots.
Houd bij het maken van een wak ook in de gaten dat je schaatsers niet hindert. Maak in een haven je wak tegen een boot aan. Rond sommige boten zijn er al ijsvrije plekken; vanwege wind schommelt de boot en houd hij het water open en sommige boten stralen warmte uit als die bewoond worden. Maak bij een brug wakken in de buurt van het remmingwerk. Laat duidelijk zien waar een wak ligt; als een schaatser zich verwond door jouw wak, dan kun jij hier verantwoordelijk voor worden gesteld.
Dit artikel is afkomstig uit Beet 2 van 2021. Wil je op de hoogte blijven van de nieuwste technieken en materialen voor het vissen op diverse vissoorten, neem dan een abonnement op Beet! Een abonnement op Beet vind je hier: shop.beet.nl/category/abonnementen/.
