Wie kent de serie niet, Deadliest Catch, waarbij echte mannen boven de poolcirkel bij erbarmelijke temperaturen tot wel min 25 hun leven wagen in de hoop om in de enkele weken, zolang als het seizoen duurt, een vermogen te verdienen aan het vissen op de kingcrab. Enorm grote krabben. En welke man (misschien ook vrouw) kijkt deze serie en denkt bij zichzelf, “Dat zou ik ook kunnen”?
Hier net zo. Ik woon tijdelijk in Orellana in Spanje aan het grote embalse Orellana. Een 5000 hectare groot stuwmeer met een goed (voor de karpervissers een veel te goed) bestand aan kreeften. Je weet wel. Die onderwaterspinnen met klapmessen die je boilies in no-time van de hair vreten. Of je onderlijn compleet vernielen en je hair wegknippen.
Ook hier kan het stormen en heb je golven van wel een hele meter hoog. Ook gaan de ijskoude temperaturen hier wel omhoog tot plus 35 graden. En ook hier ga je warm aangekleed in je korte broek en t-shirt het water op en blijf je wel periodes van 4 uur van huis. Je ziet, tal van overeenkomsten voor werk voor echte mannen.
Het visseizoen voor kreeft gaat hier in Spanje open rond 15 mei en loopt tot ongeveer half augustus. En het is dan druk op het water. Enorm veel Spanjaarden stoppen in de tuinbouw om hier enkele weken te komen kreeftvissen. Met hun kleine bootjes waarbij je je soms afvraagt of ze het wel zullen redden zonder te verdrinken.
Goed geld
Maar hoewel soms het water in de boot tot boven hun enkels staat, maken deze harde werkers best een goed inkomen. Ze vangen soms wel meer dan 100 kilo per dag (van ‘s morgens 05.00 tot ‘s middags 14.00 uur) á gemiddeld € 2,- per kilo (hoe meer je vangt, des te betere prijs je krijgt). Dat is dus een dikke 1000,- per week. Doe dat maal 12 weken en je snapt dat door een enkeling best goed geld wordt verdiend.
En zoals bij iedere Spanjaard gaat er weinig naar de belasting dus dan ligt er toch een mooie basis voor het jaar. Daarbij bedenkend dat het leven in Spanje vrij goedkoop is, geeft het aan dat de hardwerkende kreeftenvissers best bemiddeld zijn. Al is dat niet af te zien aan de krakkemikkige bootjes en de oude motoren erachter.
Aangezien ik tijd over heb en vervelend word voor mijn omgeving als ik niets tot weinig doe, en aangezien de verbouwing van dit huisje best wat kost, heb ik dan ook besloten om de woeste baren van Orellana te gaan trotseren. We hebben een grote platbodem met goede motor en de tuin ligt aan het meer. Dus ik kan ‘s morgens uit mijn bed rollen, zo de boot in en aan het werk.
Na een gesprekje met een kreeftenvisser begrijp ik dat de maandag vaak de beste dag is. Dit omdat op zaterdag en zondag niet gevist mag worden dus de korven liggen er in van vrijdag tot maandag. En aangezien ik ook wel van rust houd lijkt me dit een goed idee, om de dag vissen. Ik zal lang niet zoveel geld verdienen, maar toch zal het verbouwpotje hopelijk weer wat voller worden. Op zoek naar korven dus.
Bureaucratie
Een visser hier in het dorp stopt ermee en wil zijn korven wel verkopen. Voor 4 euro per korf koop ik er 100 op. Wel moet ik ze volgens hem nog controleren, nieuwe touwen eraan maken en de drijvers verven met een eigen kleur. Intussen heb ik bij de opkoper van de kreeften mijn vergunning aangevraagd. Deze man regelt dat voor alle vissers.
Afijn, de korven opgehaald en als een homp oud ijzer naast het huis geplaatst. Eerst maar eens kijken of ik mijn vergunning wel krijg voor ik ze ga controleren, verven en herstellen. Het probleem is dat ik een fiscaal nummer heb in Spanje voor tijdelijk wonen en ik niet weet of ik op die basis wel een vergunning krijg. Ik heb al gekkere dingen meegemaakt met de bureaucratie in Spanje. Half mei, de eerste fuiken staan al kris kras verspreid in het water en ik heb nog steeds geen vergunning. Eind mei, de vissers van vorig jaar hebben voorrang gekregen en alle nieuwe vissers (bij deze opkoper 20 stuks) moeten nog wachten. Eindelijk de eerste week van juni, ja hoor, de vergunning is binnen.
Ik rijd naar het dorp om de vergunning op te halen maar krijg hem niet mee. Ik moet eerst mijn registratieplaatjes voor op de korven gaan halen in Villafranco voordat ik de vergunning krijg. Pfff, weer een ritje van bijna 180 kilometer heen en 180 kilometer terug. Nou ja, het is niet anders, al vraag je je af waarom dit niet meteen met de vergunning wordt toegestuurd naar de opkoper.
Verbazingwekkend gaat dit uiteindelijk allemaal voorspoedig. Spreekt er in Spanje bijna niemand Engels, toevallig werkt hier op het kantoor een reizende Spanjaard die zelfs even in Amsterdam heeft gewoond en die vloeiend Engels spreekt. Dus binnen 15 minuten zit ik met mijn 200 labels weer in de auto terug naar huis.
Nu nog even de potten controleren, repareren, drijvers verven, touwen bevestigen en nummeren en ik kan starten. Maar wat valt het allemaal tegen! De korven zijn slechter dan ze leken. Ook het verven is een ramp. Alle touwen los maken, de drijvers op latten leggen en verven. Eerst maar eens 30 stuks.
5 Kilo
En natuurlijk, om er een Ed-Venture van te maken, op het moment dat alle 30 drijvers op de latten liggen, kletsnat van de verf, steekt de wind op en vliegt de helft van de drijvers door de tuin. Maar op woensdag zijn de eerste 30 potten klaar. Ik haal bij de opkoper een zak met kippenborsten en een doos kleine makreeltjes.
Iedereen die ik vooraf gesproken heb, vertelde mij dat de kreeften ‘s nachts naar de kant trekken om overdag weer het diepe in te gaan. Dus denk ik slim te zijn en de potten kris kras in de kom voor het huis te plaatsen, maar een groot aantal wel dichter bij de kant dan die van mijn collega vissers. Ik heb tenslotte een dieptemeter aan boord en zij niet. En terwijl zij alles in een rechte lijn overboord kukelen denk ik slimmer te zijn en ze op vaste dieptes uit te zetten.
Ik gooi in iedere pot een paar kleine makreeltjes en een hele kippenborst. Op vrijdag gaat Res mee in de boot met pen en papier. Door dieptes en hoeveelheden (ongeveer) te noteren, krijg ik misschien meer kennis over op welke dieptes ik me moet concentreren. Om een lang verhaal kort te maken; ik haal iedere pot op, verbaas me hoe weinig kreeften erin zitten, vul de pot weer met kip en makreel en gooi hem weer terug. Uit mijn 30 potten haal ik slechts 5 kilo en ik ben de lach van het dorp: de ‘kiri’ (buitenlander) die wel even geld dacht te verdienen. Maar ja, je moet ergens beginnen.
Intussen gaat er bij de locals ook een verhaal rond dat de buitenlander (ik dus) kreeftenpotten voor mijn huis zou hebben gestolen van de locals. Ze zouden wel even met een hele horde verhaal komen halen en mijn boot in brand steken. Phooeeffffff, heb ik weer. Ed-venture was weer begonnen. Gelukkig vertellen ze het eerst aan mijn Spaanse maat Heiko die mij weer inlichtte.
Doorsnijden
Ik heb Heiko eerst even uitgelachen. Want ja, als ik korven steel van de locals, zou ik dan niet meer dan een miezerige 5 kilo hebben? Heiko belt gelijk de klager die bij hem aan de deur is geweest en legt dit voor. Tja, dan is er misschien jaloersheid dat de buitenlander ook een vergunning heeft, terwijl dit het slechtste jaar tot nu toe is. En vissers, in elke vorm ook, kletsen soms meer dan een bar vol ouwe wijven. Maar ja, dit verhaal moet de wereld wel uit.
Dus ik krijg de naam van de man die bij Heiko was geweest en die zit toevallig op dat moment op het water vlak voor mijn huis. Dus in de boot en op zoek naar deze vent. Na 3 vissers aangesproken te hebben was ik eindelijk bij de goede. De beste verdediging is nog altijd de aanval, dus grote bek en kijken wat er van het verhaal waar was. Nu ja, ik probeerde het. Want ik spreek geen Spaans en hij geen Engels. En ook Google translate komt met zulke rare vertalingen dat de man besluit Heiko te bellen en te vertellen dat hij die avond met Heiko bij me thuis zal komen om te babbelen.
Die avond komen ze inderdaad langs. Het blijkt dat er recht voor mijn huis verschillende potten zijn verdwenen, daar waar onze caravan in de tuin staat en die regelmatig aan karpervissers is verhuurd. De markers worden teruggevonden met stenen eraan. Oftewel, klanten hebben de potten verwijderd en de markertouwen gebruikt om hun voerplekken te markeren. Ja, dan snap ik dat je boos bent. Dit is iets dat we zeker in de gaten moeten houden. Blijf met je handen van spullen af die niet van jou zijn. Verplaats je een pot 20 meter heeft niemand er een probleem mee, maar touwen doorsnijden en markers gebruiken dat is not done.
Afijn, nu we begrijpen dat het niet mijn fout is en het ook nog eens Spaanse vissers zijn geweest die de touwen hebben doorgesneden wordt deze man ineens een stuk vriendelijker. En zo raken we in gesprek over het kreeftvissen. Hij is verbaasd dat ik er zo weinig heb. Dus stappen we in mijn boot en varen naar een van zijn markers. Deze ligt er nu 12 uur in. Hij haalt hem omhoog en er zitten er wel 30 stuks in. Dan varen we naar een marker van mij, halen hem omhoog en er zitten er 4 in.
Strijkstok
Het is al snel duidelijk wat een deel van het probleem is. Hij zet de kippenborsten vast op de bodem van de korf zodat ze niet met gasvorming omhoog komen en dat de kreeften er gewoon vanaf de bovenkant bij kunnen. Dat zelfde geldt voor de makreeltjes. Deze zet hij in een netje op de bodem vast. Wederom zodat het aas in de korf blijft en dat daardoor de kreeft ook echt de korf in moet. Als ik komende week bij hem thuis langs ga, zal hij me een lading netjes doneren. Kijk; van stress naar behulpzaamheid.
We zijn nu een week verder en ik heb er intussen nog 20 potten bij geplaatst. We zijn van 5 kilo naar 12 kilo, naar gisteren zelfs 20 kilo gegaan. De 100 kilo per dag haal ik nog lang niet. En 3 dagen per week vind ik net leuk. Volgende week payday. Ik kijk er nu al naar uit. Benieuwd of na aftrek van mijn kip, makreel, benzine en nu zelfs meloenen er nog iets aan de strijkstok blijft hangen voor het verbouwingspotje.
Vrijdag payday
De kreeftenboer (de inkoper) is iedere dag open van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat. Dus kom ik vrijdag met m’n beste dagoogst tot dan toe, dik 25 kilo, trots bij het gebouw van de opkoper aan. Deur dicht?? Eens op de deur bonzen dan. Een werknemer doet open en kijkt mij verbaasd aan. Wat ik kom doen. Vrijdags sluiten ze altijd om 14.00 uur. En het is 14.30 uur. De koelwagen met kreeften is al op weg naar Sevilla. En hij neemt de kreeften van mij nu niet aan. Teveel risico voor hem, om ze tot maandag te bewaren. Ik moet ze zelf maar in een grote zak in het water hangen en hopen dat ze maandag nog leven. Want ook dood wil hij ze niet. Pfff, heb ik weer. Wel heeft hij nog een envelopje voor me met m’n salaris. Hmmmm, niet erg dik. Sterker nog, erg dun. Hij sluit zijn deur en ik open mijn envelopje. Zeven hele euro’s. Pffff, wat is dat nu?
Gelukkig zit er een papiertje bij ter verklaring. 5 kilo plus 12 kilo plus 20 kilo is 37 kilo maal 1,40 euro per kilo is € 51,80. Minus de € 45,= aan kippenborsten en makreel die ik gekocht heb. Blijft er € 6,80 over. Afgerond € 7,=. Ha ha ha, ik moet er eigenlijk hard om lachen. Met aftrek van benzinegeld kom ik in de min…
Dit moet beter kunnen. Ik had nu door hoe het moest. En ik begrijp nu ook dat ik de kippenborsten doormidden moet knippen en de makrelen ook, zodat ik veel langer met m’n aas zal doen. Want ik was hier belachelijk ruim mee aan het strooien geweest. Daarbij heb ik vandaag een opbrengst van ruim 25 kilo. Dus als ik vanaf nu 75 kilo per week ga vangen en zuiniger ben met m’n aas, moet ik toch minimaal € 100,= tot € 150,= kunnen overhouden. Want ik had ook nog niet al mijn potten in het water. Dus er was hoop.
Te klein
Wel zit ik nog met die 25 kilo kreeft in de auto: snel naar huis en nog eens 15 potten klaarmaken, daar de 25 kilo in verdelen en weghangen. Wie weet heb ik maandag al een betere start met die 25 kilo extra.
Helaas zie ik al bij het terug gieten van de kreeften dat een aantal de autorit heen en terug in een zak niet overleefd heeft. Maar ja, ik heb geen keus. Op de kant laten zouden ze helemaal niet overleven.
Op maandag doe ik eerst de andere potten en naar schatting haal ik tegen de 30 kilo binnen. Maar bij het ophalen van de 15 potten kom ik erachter dat de meeste potten gewoon weer bijna leeg zijn. Zo gemakkelijk als ze erin kunnen, zo gemakkelijk kunnen ze er schijnbaar ook weer uit. En van wat er nog in zit heeft pakweg 15% het niet overleefd. Dus heb ik in totaal misschien nog 5 kilo over van de 25. Het brengt mijn totaal op 35 kilo. Bijna net zoveel vandaag als de hele vorige week.
Bij het inleveren krijg ik te horen dat morgen mijn laatste dag is. Ze vinden de kreeften dit jaar te klein om verder nog in te kopen. Dus ik mag de volgende dag nog komen brengen wat ik in de potten vindt en dan houdt het voor mij op. Of ik moet besluiten naar het bovenwater te varen en daar proberen de grotere kreeften te vinden. Maar dat is zo ver varen dat dan de benzine niet meer is terug te verdienen. Bovendien verhuist iedereen die nog iets wil verdienen daar nu heen. Waardoor je daar bijna niet eens meer kunt varen, zoveel potten als daar nu liggen. Dus het kreeftenvissen is voor mij een gereden race.
Ik breng de volgende dag m’n 20 kilo en heb na 2 dagen een hoeveelheid van 55 kilo. De opkoper betaalt nu nog maar 90 cent. Minus de doos kippenborsten heb ik € 45,-.
Dag droom van een goed gevulde bouwpot, dag droom van lekker uit eten. Hopelijk wordt volgend jaar beter. Ik heb nu de potten, weet wat meer van de kreeftenmaterie en ben dus al beter voorbereid.
Aangezien iedereen hier voor het huis gestopt is, neem ik aan dat de kleinere kreeften volgend jaar flink gegroeid zijn, waardoor we dan misschien het beste seizoen ooit hebben. Altijd blijven lachen, altijd blijven hopen.
